Πριν από 90 χρόνια: Όταν τα Θεοφάνια γιορτάζονταν στον Πειραιά με κανονιοβολισμούς και μεγάλη λαμπρότητα

Σημαιοστολισμένα πλοία στον Πειραιά για
τον εορτασμό των Θεοφανίων

Ο Πειραιάς έγινε, από τα τέλη του 19ου αιώνα, το επίκεντρο του εορτασμού της μεγάλης γιορτής των Θεοφανίων, καθώς αυτή την μέρα τελείται ο αγιασμός των υδάτων, οπότε το πρώτο λιμάνι της χώρας είχε την τιμητική του.
Είναι γεγονός, δε, ότι μέχρι και την τελευταία δεκαετία του 20ου αιώνα, ο εορτασμός είχε λαμπρότητα και μεγάλη συμμετοχή του κόσμου, πράγμα, που τα τελευταία χρόνια έχει εκλείψει….
Ας γυρίσουμε, λοιπόν, 90 χρόνια πίσω, στο 1934,  και να δούμε πως τελέστηκε ο αγιασμός των υδάτων. Βέβαια, εδώ θα πρέπει να πούμε ότι τότε το δημαρχείο στεγαζόταν στο ιστορικό Ρολόι, που βρισκόταν απέναντι από τον Τινάνειο κήπο, στη διασταύρωση της Ακτής Μιαούλη με την Ακτή Ποσειδώνος και κατεδαφίστηκε το 1968 με εντολή του δημάρχου της Χούντας Αριστείδη Σκυλίτση.
Τότε, λοιπόν, όπως διαβάζουμε σε εφημερίδες της εποχής «εις

την προ του δημαρχείου αποβάθραν είχον στηθή τρεςι ξύλιναι εξέδραι καλαισθητικώς διακοσμημέναι με σημαίας και φοινικοειδή».
«Απάντα τα εν τω λιμένι ηγκυροβολημένα ατμόπλοια ήσαν πανηγυρικώς σημαιοστόλιστα ως επίσης τα δημόσια και δημοτικά καταστήματα».

Το ιστορικό Ρολόι, όπου στεγαζόταν το
δημαρχείο

Από το πρωί πλήθος κόσμου, όπως διαβάζουμε, είχε κατακλύσει την προκυμαία, τον Τινάνειο κήπο και «τας γύρω οδούς». Μάλιστα, «χιλιάδες προσκυνητών» είχαν ανέβει στα ατμόπλοια, που βρίσκονταν αγκυροβολημένα μπροστά από το δημαρχείο.
«Αγήματα ναυτικού, τμήματα στρατού και ισχυρά αστυνομική δύναμις είχον παραταχθή προ των εξεδρών. Η δε όλη παράταξις έφθανε μέχρι του Δημοτικού Θεάτρου. Επίσης, προ του δημαρχείου παρετάχθη το πρότυπον τάγμα ευζώνων και επί κεφαλής της μουσικής της φρουράς Αθηνών».
Εκτός των στρατιωτικών αγημάτων είχαν προσέλθει από νωρίς «τα προεδρεία των εμπορικών, κοινωνικών, επαγγελματικών και εργατικών σωματείων μετά των λαβάρων και σημαιών των». Επίσης, συντεταγμένοι είχαν πάει παλαιοί πολεμιστές, οι πρόσκοποι και οι άλκιμοι.
Ωστόσο, μετά από κάποια παρεξήγηση, όπως έγραφαν, αόριστα, οι εφημερίδες με αστυνομικά όργανα αποχώρησαν τα σωματεία της ομοσπονδίας βιοτεχνών.
«Επίσης, εν σώματι προσήλθον οι Τούρκοι φοιτηταί και σπουδασταί, συνοδευόμενοι από Έλληνας συναδέλφους των», σημείωναν κάποιες εφημερίδες.

Εφημερίδα "Νέος Κόσμος"

Έτσι, αφού ήταν όλα έτοιμα, στις 10.45 κατέφθασε ο τότε πρωθυπουργός Π. Τσαλδάρης, ο πρόεδρος της Γερουσίας (ένα δεύτερο νομοθετικό σώμα, που υπήρχε εκτός της Βουλής) Γονατάς, υπουργοί και φυσικά ο δήμαρχος Πειραιά Ρηνόπουλος και ολόκληρο το δημοτικό συμβούλιο κ.α.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Αλέξανδρος Ζαϊμης εκπροσωπήθηκε από τον υπασπιστή του.
Η ιερά πομπή εξήλθε του καθεδρικού ναού της Αγίας Τριάδας στις 11 το πρωί ακριβώς. Προηγείτο η μουσική της φρουράς, «ηκολούθουν τα εξαπτέρυγα, το ιερατείον φέρον την εικόνα της βαπτίσεως» και η ιερά σύνοδος με επικεφαλής τον αρχιεπίσκοπο Αθηνών Χρυσόστομο.
«Τον Σταυρόν εξηρτημένον από μεταξίνην κυανόλευκον ταινία έρριψεν εις την θάλασσαν την 11.10 ο Μακ. Αρχιεπίσκοπος, αγιάσας τα ύδατα, υπό τους ήχους της μουσικής, τα παρατεταμένα σφυρίγματα των ατμοπλοίων και τους κανιοβολισμούς του πυροβολείου του προλιμένος», έγραφαν οι εφημερίδες.
Ο Σταυρός, όπως προβλέπεται από το τελετουργικό, ρίχθηκε στη θάλασσα τρεις φορές και ανεσύρθη ενώ λευκά περιστέρια με κυανόλευκες ταινίες απελευθερώθηκαν να πετάξουν πάνω από τα κεφάλια των επισήμων, σύμφωνα με το έθιμο, που τηρείται μέχρι σήμερα.
Μετά το τέλος της τελετής η εκκλησιαστική πομπή επέστρεψε στην Αγία Τριάδα και οι επίσημοι αναχώρησαν.