ΦΩΤΟ: Πως θα αξιοποιηθεί ο παλαιός σταθμός του ΟΣΕ στον Άγιο Διονύσιο. Η αρχική ιδέα και τα βήματα του Δήμου Πειραιά

Ο σταθμός στη σημερινή κατάσταση. 
Η φωτό από τον Δήμο Πειραιά

Βήματα…. για την διάσωση και την αξιοποίηση του εμβληματικού παλαιού σιδηροδρομικού σταθμού του ΟΣΕ, στον Άγιο Διονύσιο, του λεγόμενου «Σταθμού της Ξενιτιάς», καθώς ήταν η αφετηρία των διεθνών αμαξοστοιχιών που μετέφεραν, μεταπολεμικά, στη Γερμανία και αλλού, χιλιάδες μετανάστες.
Ο ιστορικός σταθμός, που ξεκίνησε να κατασκευάζεται, το Νοέμβριο του 1902, με σχέδια, που είχαν κατατεθεί το 1891 και ολοκληρώθηκε εντός του επόμενου έτους, έχει εγκαταλειφθεί εδώ και πολλά χρόνια.
Η διάσωσή του αποτέλεσε αντικείμενο πολλών προσπαθειών πολιτών, παρατάξεων και συλλογικοτήτων εδώ και πολλά χρόνια. Ωστόσο, την περίοδο 2015- 2019 ο σημερινός επικεφαλής της μείζονος αντιπολίτευσης στον Δήμο Πειραιά Γιώργος Γαβρίλης από την θέση του Αντιπεριφερειάρχη Πειραιά προχώρησε την προσπάθεια καταθέτοντας πρόταση πέρα από τη διάσωση, για την αξιοποίηση του σταθμού για την στέγαση ενός μουσείου ρεμπέτικης ιστορίας.
Η πρόταση προωθήθηκε και από την παράταξη «Πειραιάς για Όλους» με επικεφαλής το Νίκο Μπελαβίλα και από την… διάδοχη παράταξη «Αλλάζουμε τον Πειραιά για Όλους και Όλες» με επικεφαλής τον κ. Γαβρίλη, που την επανέφεραν συχνά στο προσκήνιο.
Από την αρχή αντιμετωπίστηκε θετικά και από την δημοτική αρχή του Πειραιά του Γιάννη Μώραλη και τώρα προωθείται η υλοποίησή της καθώς είναι έτοιμη να

υπογραφεί προγραμματική σύμβαση μεταξύ του Δήμου Πειραιά και του Αναπτυξιακού Οργανισμού «ΠΕΙΡΑΙΑΣ ΣΥΝ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Α.Ε.» για την εκπόνηση προμελέτης «Αποκατάστασης και Επανάχρησης του Κτηρίου – Μνημείου του Παλαιού Σιδηροδρομικού Σταθμού του Αγίου Διονυσίου, στον Δήμο Πειραιά».

Η προμελέτη θα στοχεύει στην αποκατάσταση και επανάχρηση του διατηρητέτου κτιρίου – μνημείου και του περιβάλλοντος χώρου του Παλαιού Σιδηροδρομικού Σταθμού του ΟΣΕ στον Άγιο Διονύσιο του Δήμου Πειραιά.
Η περιοχή του περιβάλλοντος χώρου του κτηρίου, που περιλαμβάνεται στην παρούσα μελέτη, ορίζεται από τα εξής όρια:

• Προς βόρεια έως την γέφυρα του «Ρεμπέτη», προς νότια έως τον αρχαιολογικό χώρο της Ηετιώνειας Πύλης, προς ανατολικά έως την υφιστάμενη περίφραξη (μανδρότοιχος) επί της Λεωφόρου (Ηετιώνεια Ακτή) και προς δυτικά έως τον υφιστάμενο τοίχο αντιστήριξης που την οριοθετεί με την περιοχή «Καστράκι» του Δ. Κερατσινίου-Δραπετσώνας.

Βασική επιδίωξη της παρέμβασης, όπως ορίζεται στο σχετικό κείμενο είναι η λειτουργία του κτιρίου και του περιβάλλοντος χώρου (μετά την αποκατάστασή τους) ως χώρου που θα φιλοξενήσει την ιστορία και τα τεκμήρια του ρεμπέτικου τραγουδιού που αναπτύχθηκε και άνθησε στον Πειραιά κατά το πρώτο μισό και πλέον του εικοστού αιώνα.
Επί πλέον φιλοδοξία είναι, να αποτελέσουν οι εγκαταστάσεις του κτιρίου χώρο φιλοξενίας για μελέτη, έρευνα και δραστηριότητες που σχετίζονται με το ρεμπέτικο τραγούδι, τους ανθρώπους που το υπηρέτησαν, και την άυλη κληρονομιά έφθασε έως τις μέρες μας

Αμαξοστοιχία αναχωρεί από τον σταθμό του Πειραιά. 
Διακρίνεται η «γέφυρα του ρεμπέτη». 
Η εικόνα από την ταινία «Οι ένοχοι» (1965).

Το κόστος της προμελέτης ανέρχεται σε 119.699,53 € και όπως φαίνεται σχεδιάζεται το έργο να χρηματοδοτηθεί στο πλαίσιο της  Ολοκληρωμένης Χωρικής Επένδυσης του Δήμου Πειραιά (ΟΧΕ), ύψους 83 εκ. € περίπου, η οποία θα χρηματοδοτηθεί από την Περιφέρεια Αττικής μέσω του Προγράμματος «Αττική» 2021-2027.

Το κτήριο

Σε στοιχεία, που έχει δημοσιοποιήσει η ΤΡΑΙΝΟΣΕ αναφέρεται ότι «το κεντρικό κτίριο του σταθμού είναι ένα επιβλητικό πέτρινο κτίσμα. Ο διώροφος πυρήνας του πλαισιώνεται από δύο μονώροφες πτέρυγες και συμπληρώνεται από ένα μεγάλο υπόστεγο, τις αποβάθρες και τις σιδηροδρομικές γραμμές» 

Η εξωτερική πινακίδα του σταθμού. 
Η εικόνα από την ταινία «Οι ένοχοι» (1965).

Στο ισόγειο υπήρχαν τα εκδοτήρια, γραφεία των υπαλλήλων και αποθηκευτικοί χώροι ενώ στον όροφο υπήρχε η κατοικία του σταθμάρχη.
Το 2014 το Υπουργείο Πολιτισμού χαρακτήρισε το σταθμό με το υπόστεγο του, «μνημείο», διότι αποτελεί αξιόλογο έργο αρχιτεκτονικής με ιστορική και κοινωνική σημασία, τοπόσημο της πόλης.