Οι συνέπειες στο "πορτοφόλι" μας από τις επιθέσεις εναντίον πλοίων στην Υεμένη. Πως συνδέονται με τον πόλεμο Ισραήλ- Χαμάς. Τι κάνει η Ελλάδα

Φωτό αρχείου

Του Σταύρου Μαλαγκονιάρη


Μεγάλη ανησυχία για νέα «έκρηξη» τιμών αλλά και για ελλείψεις σε καταναλωτικά αγαθά μετά τον Φεβρουάριο εκφράζονται, παγκοσμίως, εξαιτίας του "χάους", που έχει δημιουργηθεί στη Ναυτιλία από τις επιθέσεις κατά εμπορικών πλοίων, ανοιχτά της Υεμένης, στην Ερυθρά θάλασσα, από τους αντάρτες Χούτι σε συμπαράσταση προς τη Χαμάς στη σύγκρουσή της με το Ισραήλ.
Σύμφωνα με διεθνή μέσα ενημέρωσης μέχρι τώρα έχουν δεχθεί επίθεση περισσότερα από 13 εμπορικά πλοία με αποτέλεσμα πολλές εταιρείες να ανακοινώνουν αλλαγή των ταξιδιών, ώστε τα πλοία τους στα ταξίδια από Ασία για Ευρώπη να μην διέρχονται από την Ερυθρά θάλασσα και τη διώρυγα του Σουέζ αλλά να διαπλέουν κάτω από την Αφρική, ανοιχτά από το ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας.
Αυτό πρακτικά σημαίνει «10 ημέρες επιπρόσθετο ταξίδι για 700.000 TEU, με εμπορεύματα αξίας 35 δις δολαρίων και βεβαίως ζημιά για τα λιμάνια της ανατολικής Μεσογείου και κυρίως του μεγαλύτερου που είναι ο Πειραιάς», επισημαίνει σε δήλωσή του ο πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιά (ΕΒΕΠ) Βασίλης Κορκίδης.
Όπως σημειώνει ο κ. Κορκίδης «οι μεγάλες ναυτιλιακές εταιρίες μεταφορών θα επιβαρυνθούν και, αντίστοιχα, θα επιβαρύνουν, με επιπλέον κόστος για κάθε ημέρα καθυστέρησης, τους παραλήπτες των φορτίων».
Σύμφωνα με τηλεγράφημα του ειδησεογραφικού πρακτορείου Reuters οι έμποροι λιανικής και οι κατασκευαστές πιθανότατα θα μετακυλίσουν το υψηλότερο κόστος στους καταναλωτές, ενισχύοντας ενδεχομένως τον πληθωρισμό κατά τη διάρκεια μιας παρατεταμένης κρίσης κόστους ζωής.
«Αυτό είναι ένα κόστος που τελικά θα μετακυλιστεί στους καταναλωτές που αγοράζουν τα αγαθά», δήλωσε στο Reuters ο Peter Sand, επικεφαλής αναλυτής της πλατφόρμας εμπορευμάτων Xeneta.
Στο ίδιο τηλεγράφημα αναφέρονται στοιχεία της εταιρείας έρευνας της αλυσίδας εφοδιασμού Project44 σύμφωνα με τα οποία οι καθυστερήσεις αυτές, δεν θα επηρεάσουν τις αγορές για τις γιορτές των Χριστουγέννων. Όμως, εάν συνεχιστούν υπάρχει η πιθανότητα να έχουν εξαντληθεί τα αποθέματα των καταστημάτων μέχρι τον Φεβρουάριο.
Μέχρι τώρα, πάντως, όπως σημειώνει και ο κ. Κορκίδης «τον μεγαλύτερο αντίκτυπο από την αποφυγή της διώρυγας δέχεται η ενεργειακή αγορά, παρασύροντας ανοδικά την τιμή του πετρελαίου. Μεταξύ των πλοίων που βρίσκονται σε αναμονή από την πλευρά της Μεσογείου, είναι πολλά τάνκερς που μεταφέρουν ημερησίως 9 εκατ. βαρέλια πετρελαίου, από και προς την Ασία, με φορτία κυρίως από Καζακστάν, Ρωσία, Λιβύη και Αζερμπαϊτζάν».
Είναι ενδεικτικό ότι μόλις ο πολυεθνικός γίγαντας της BP ανακοίνωσε ότι τα πλοία της δεν θα διέρχονται από την Ερυθρά θάλασσα και τη διώρυγα του Σουέζ η τιμή του πετρελαίου άρχισε να αυξάνεται και από τα 69 δολάρια το βαρέλι την περασμένη εβδομάδα να φτάνει στα 74 δολάρια, με τις ιδιαίτερα δυσμενείς προβλέψεις για επιστροφή στα 90 δολάρια.
Επίσης, μεγάλη αύξηση έχει αρχίσει ήδη να καταγράφει το μεταφορικό κόστος των κοντέινερ, με τα οποία μεταφέρονται τα πάντα, από παιγνίδια μέχρι έπιπλα.

Η αποστολή ναυτικής δύναμης και οι προβληματισμοί που υπάρχουν
Μπροστά σε αυτή την κατάσταση φορείς της ποντοπόρου ναυτιλίας όπως, Bimco, Intercargo, ICS και ECSA έχουν ζητήσει την λήψη μέτρων με τον σχηματισμό πολυεθνικής δύναμης από έναν στόλο πολεμικών πλοίων για την αστυνόμευση της περιοχής και την αποκλιμάκωση της έντασης.
Σε αυτή την έκκληση ανταποκρίθηκαν οι ΗΠΑ και ανακοίνωσαν την πρόθεσή τους να σχηματιστεί μια τέτοια δύναμη. Ωστόσο, υπάρχουν ερωτηματικά για το εάν αποδειχθεί αποτελεσματική ώστε να μπορούν τα εμπορικά πλοία να διέρχονται με ασφάλεια από το στενό Bab-el-Mandeb, πλάτους μόλις 20 μιλίων, όπου δρουν οι αντάρτες Χούτι.
Ναυτιλιακοί αναλυτές σημειώνουν ότι η διέλευση των πλοίων με νηοπομπές σημαίνει ότι θα υπάρξουν καθυστερήσεις μέχρι τον σχηματισμό τους, αλλά προφανώς θα είναι μικρότερες από τον χρόνο, που απαιτείται για την διάπλου της Αφρικής.
«Οι νηοπομπές θα χρειαστούν χρόνο για να σχηματιστούν και δεν αποτελούν ιδανική μακροπρόθεσμη λύση, καθώς τα πλοία αντιμετωπίζουν πρόσθετο χρόνο αναμονής, χαμηλότερες ταχύτητες πλεύσης και περιορισμένη ευελιξία», δήλωσε ο Omar Nokta, αναλυτής ναυτιλίας. «Ωστόσο, είναι μια πολύ καλύτερη εναλλακτική από άποψη χρόνου από το να πλέουν στην Αφρική».
Από εκεί πέρα ερωτηματικό παραμένει εάν οι ναυτιλιακές εταιρείες θα ανταποκριθούν στο να στέλνουν τα πλοία τους να ταξιδεύουν σε νηοπομπές από το επικίνδυνο πέρασμα αλλά και εάν αυτή η πρωτοβουλία οδηγήσει σε κλιμάκωση της έντασης καθιστώντας αποτρεπτική την διέλευση των πλοίων από το «πέρασμα του χάους», όπως έχει αρχίσει να αποκαλείται το στενό Bab-el-Mandeb, στην Υεμένη.
Και τέλος, ένα ακόμα κρίσιμο ερώτημα είναι: Εάν κλιμακωθεί η στρατιωτική δράση, πόσο καιρό θα χρειαζόταν για να καταστραφούν οι δυνατότητες επίθεσης των Χούτι;
Στρατιωτικοί αναλυτές σημειώνουν ότι χωρίς περαιτέρω κλιμάκωση, οι μαχητές των Χούτι είναι σε πλεονεκτική θέση διότι υποβάλουν σε σημαντικό κόστος τις δυτικές δυνάμεις δεδομένου ότι οι πύραυλοι SM-2 που χρησιμοποιούνται από το Ναυτικό των ΗΠΑ για την αεράμυνα μεγάλου βεληνεκούς κοστίζουν 2,1 εκατομμύρια δολάρια  ο ένας. Την ίδια ώρα τα ιρανικής προέλευσης drones Shahed των ανταρτών Χούτι κοστίζουν περίπου 20.000 δολάρια το καθένα και τα φθηνότερα κοστίζουν μόλις 2.000 δολάρια….

Ανησυχία για παράταση της κρίσης
Την ίδια ανησυχία για την παράταση της κρίσης εκφράζει και ο πρόεδρος του ΕΒΕΠ, ο οποίος λέει:
«Εφόσον η παρέμβαση των Η.Π.Α. με την πρώτη ομάδα των χωρών της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ, που ανέλαβαν δράση για τη διαφύλαξη της ελεύθερης ναυσιπλοΐας στην Ερυθρά Θάλασσα, δεν αποδώσει σύντομα, τότε οι οικονομικές ζημίες, σε παγκόσμια κλίμακα, θα ανέλθουν ημερησίως σε πολλά δις δολάρια».
«Σε αναμονή, λοιπόν, των εξελίξεων, ευχόμαστε να υπάρξει ταχεία αποκλιμάκωση της έντασης και να αποφευχθεί η “τέλεια καταιγίδα”, γιατί διανύουμε μια περίοδο που το παγκόσμιο εμπόριο έχει ανάγκη από ηρεμία και η εφοδιαστική αλυσίδα χρειάζεται τη διαθεσιμότητα της μεγαλύτερης Διώρυγας του κόσμου», αναφέρει ο ίδιος.

Η στάση της Ελλάδας
Από την πλευρά του ο υπουργός Ναυτιλίας Χρήστος Στυλιανίδης σε συνάντησή του (19/12) με τους δημοσιογράφους εμφανίστηκε αισιόδοξος εκφράζοντας την εκτίμηση ότι η κατάσταση στην Ερυθρά θάλασσα «θα ελεγχθεί λόγω των αποφασιστικών πρωτοβουλιών που λαμβάνονται από τη διεθνή κοινότητα», όπως μετέδωσε το ΑΠΕ για να προσθέσει ότι «η Ελλάδα είναι έτοιμη να συμμετάσχει σε οποιαδήποτε διεθνή πρωτοβουλία για την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας».
Διευκρίνισε, πάντως, ότι «η χώρα μας δεν είναι στην πρώτη φάση, αλλά είναι έτοιμη στο να συμμετάσχει σε μια διεθνή πρωτοβουλία».
Ωστόσο, δύο μέρες αργότερα, έγινε γνωστό από τον υπουργό Εθνικής Άμυνας Νίκο Δένδια ότι, στο πλαίσιο της διεθνούς ναυτικής επιχείρησης «Prosperity Guardian», η Ελλάδα θα αποστείλει φρεγάτα, στο πλαίσιο διεθνούς ναυτικής δύναμης που θα συμμετέχει στις εκεί επιχειρήσεις, χωρίς, πάντως, να ανακοινωθεί ποια φρεγάτα θα κατευθυνθεί εκεί.
Στο μεταξύ, όπως είπε και ο κ. Κορκίδης, «από το ελληνικό υπουργείο Ναυτιλίας αναμένονται οδηγίες προς τα ελληνόκτητα πλοία που κινούνται στη θαλάσσια περιοχή, ενώ η Διεύθυνση Ποντοπόρου Ναυτιλίας του Λ.Σ. έχει ήδη εκδώσει συστάσεις προς τα πληρώματα για επαγρύπνηση και νυχτερινό διάπλου»