Ποιο ήταν το «όρος του Ιερού» στον Πειραιά;

Το «όρος του Ιερού» έγραφε μια μαρμάρινη στήλη, που είχε βρεθεί, το 1895, σε μια «δεξαμενή προ του Ζαννείου νοσοκομείου». Ποιο ήταν αυτό το όρος; Ποιο ιερό υπήρχε εκεί;
Οι απαντήσεις δίνονται σε ένα άρθρο του πειραιώτη φιλόλογου, που ασχολήθηκε ιδιαίτερα με την αρχαιολογία, Ιάκωβου Χ. Δραγάτση, στην εβδομαδιαία πειραϊκή εφημερίδα «Αναγέννησις», στο φύλλο της 17ης Ιανουαρίου 1896.
Εκεί πληροφορούμαστε ότι το «όρος του Ιερού» είναι ο λόφος στη Μουνιχία, στο σημερινό Μικρολίμανο, όπου υπήρχε ο ναός της Μουνιχίας Αρτέμιδος, ο οποίος είχε βρεθεί το 1882. Μάλιστα, από τα γραφόμενα στη μαρμάρινη στήλη το ο συγκεκριμένος ναός ονομαζόταν και Βενδίδειον, δηλαδή ναός αφιερωμένος στη Βένδιδα «τη Θρακική ονομασία της Αρτέμιδος», σύμφωνα με τον Ι. Δραγάτση.
Σε αυτό το λόφο από το 1935 βρίσκεται ο Ναυτικός Όμιλος Ελλάδας. Όπως γράφει στο προσωπικό του ιστολόγιο ο ιστορικός ερευνητής Δημήτρης Κρασονικολάκης «στη θέση του υπήρχε μέχρι το 1935 η διώροφη έπαυλη του Αλέξανδρου Κουμουνδούρου, πρώην πρωθυπουργού. Ο κληρονόμος του Επαμεινώνδας Εμπειρίκος - Κουμουνδούρος την πούλησε αντί 2 εκατομμυρίων παλαιών δραχμών μαζί με ολόκληρο το λόφο έκτασης 7,5 στρεμμάτων στις 13/9/1934 στον τότε Ναυτικό Όμιλο Αθηνών (Ναυτικός Όμιλος Ελλάδος ονομάστηκε στις 9.2.1936)».

Ο Ιάκωβος Χ. Δραγάτσης στο άρθρο στην εφημερίδα «Αναγέννησις», που όπως αναφέρει είχε γραφεία στη πλατεία Κοραή, έγραφε τα εξής:
"Από τινός χρόνου κείται εν τω εν Πειραιεί Μουσείω το άνω μέρος στήλης μαρμαρίνης λίθου λευκού, τεθραυσμένης προς τα κάτω και δεξιά ανευρεθείσης, ως είπον οι κάτοχοι εν τινι δεξαμενή προ του Ζαννείου νοσοκομείου, φέρουσα ψήφισμα σχετικόν προς τη λατρείαν της θεότητας εις τον ναόν της οποίας ήτο ιδρυμένη η στήλη. Ο ναός ούτος ή το εν τω ψηφίσματι το ιερόν είνε βεβαίως το κατ’ εξοχήν ούτω καλούμενον εν Πειραιεί ως γνωρίζομεν και εξ άλλων επιγραφών και εκ του μαρμάρινου ορόσημου του φέροντος τηνεπιγραφήν:
ΗΟΡΟΣ (όρος) ΤΟ ΗΙΕΡΟ (του Ιερού)
του κατά το 1882 ανευρεθέντος (…). Αλλά και το όνομα των Θρακών εν τη επιγραφή ικανώς δηλωτικόν είνε του πράγματος εν σχέσει προς το εν Πειραιεί ιδρυμένον Βενδίδειον, προς τον ιερόν δηλ. και δη το της Βενδίδος, της Θρακικής ονομασίας της Αρτέμιδος, ης η λατρεία κατά την Μουνιχίαν περί την θέσιν ένθα ανευρέθη το ανωτέρω ορόσημο και εξ ης μετενεχθείσα προέρχεται και η σήμερον δημοσιευμένη επιγραφή (…)
Λίγα λόγια για το ναό της Μουνιχίας Αρτέμιδος:
Ο Ναός της Μουνιχίας Αρτέμιδος εκτός του θρησκευτικού χαρακτήρα φαίνεται πως στην αρχαιότητα έπαιζε και οικονομικό ρόλο. Από τα κείμενα των Λυσία [2] και Δημοσθένη [3] συμπεραίνεται ότι στο ναό αυτό κατέφευγαν όσοι Τριήραρχοι δεν μπορούσαν ή δεν ήθελαν να αναλάβουν τα έξοδα της λεγόμενης "λειτουργίας".
Φαίνεται επίσης πως ο ναός ήταν και ένα είδος "ασύλου" των πολιτών της αρχαίας Αθήνας και του Πειραιά που νόμιζαν ότι αδικούνται. Έτσι κατέφευγαν εκεί, αν διώκονταν από την Πολιτεία και, είτε ανέμεναν την εκδίκαση της ένστασής τους, είτε επέβαιναν (με την ανοχή των Αρχών) στα πλοία του προκείμενου λιμένα Μουνιχίας και αυτοεξορίζονταν.