Πως δημιουργήθηκε ο Τινάνειος Κήπος. Η ιστορία του, η ακμή και η παρακμή του ως κέντρο του Πειραιά

Πολλά χρόνια πριν καταστεί κέντρο συνάντησης των πειραιωτών η πλατεία Κοραή, το κέντρο της πόλης βρισκόταν στον Τινάνειο κήπο.
Η αρχή της δημιουργίας του ιστορικού κήπου, που βρίσκεται μεταξύ της Αγίας Τριάδας και του Αγίου Σπυρίδωνα, στην Ακτή Μιαούλη, βρίσκεται στο πρώτο ρυμοτομικό σχέδιο του Πειραιά, στο οποίο προβλεπόταν
η ύπαρξη μεταξύ των δύο εκκλησιών ενός τετράγωνου ελεύθερου χώρου, ο οποίος αργότερα φυτεύτηκε από τον Δήμο.
Αρχικά, στις προθέσεις του Δήμου Πειραιά ήταν ν’ ανεγερθεί εκεί ένα Θέατρο, πράγμα, που σημαίνει ότι το Δημοτικό Θέατρο θα μπορούσε να είχε κατασκευαστεί στον χώρο του Τινάνειου Κήπου.
Ωστόσο, το 1854, όταν οι Άγγλοι και οι Γάλλοι κατέλαβαν τον Πειραιά υπό τη διοίκηση του Γάλλου ναυάρχου Τιτάν προχώρησαν με το «έτσι σε θέλω» στη διαμόρφωση του χώρου σε κήπο, φυτεύοντας πεύκα και περικλείοντας αυτόν με ξύλινα κιγκλιδώματα. Παράλληλα, κατασκεύασαν σε κέντρο του μια εξέδρα, όπου καθημερινά έπαιζαν διάφορες φιλαρμονικές ορχήστρες. Τότε αυτός ο κήπος ονομάστηκε Τινάνειος Κήπος.
Για πολλά χρόνια αυτός ο Κήπος έγινε το βασικό σημείο συνάντησης και περιπάτου όλων των πειραιωτών. Όμως, σταδιακά, με τη δημιουργία της πλατείας Κανάρη (Πασαλιμάνι) η κίνηση στο Τινάνειο Κήπο άρχισε να μειώνεται και ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες ο χώρος περιπάτου μετατοπίστηκε προς το Πασαλιμάνι. Όταν, μάλιστα, στα τέλη του 19ου αιώνα άρχισαν να πυκνώνουν τα δρομολόγια των σιδηροδρόμου Αθηνών- Πειραιώς πολλοί πειραιώτες άρχισαν να πηγαίνουν για τον περίπατό τους στην Αθήνα ή στο Φάληρο, κυρίως στο Νέο αλλά και στο Παλαιό Φάληρο.
Επί δημαρχίας Θεόδωρου Ρετσίνα, από το 1885 μέχρι το 1887, έγινε μια μεγάλη ανακαίνιση στο Τινάνειο κήπο, με στόχο να καταστεί και πάλι προσφιλής χώρος περιπάτου για τους πειραιώτες. Έτσι, αντικαταστάθηκαν τα ξύλινα κιγκλιδώματα με σιδερένια, και ανηγέρθησαν δύο περίπτερα, ένα στο νότιο τμήμα, προς τη σημερινή οδό Σωτήρος Διός, που λειτούργησε ως καφενείο και ένα προς τη λεωφόρο Βασ. Γεωργίου Α’, το οποίο λειτούργησε ως ζυθοπωλείο. Επίσης, κατασκευάστηκαν δύο μικρότερα πρατήρια στο βορειοδυτικό και στο νοτιοδυτικό άκρο του Κήπου, αντίστοιχα.
Πραγματικά, οι δύο μισθωτές, ο Νικόλαος Κόκωρης (ή Κόκκορης), ιδιοκτήτης κεντρικού ξενοδοχείου στο Κεφαλάρι της Κηφισιάς και ο πειραιώτης Κωνσταντίνος Αυδής κατάφεραν ν’ αναζωογονήσουν τον Κήπο και με τις καθημερινές συναυλίες, που δίνονταν είτε από τοπικές φιλαρμονικές είτε και από μπάντες ξένων πολεμικών πλοίων, να γίνει ξανά ένα προσφιλές κέντρο περιπάτου.
Ωστόσο, επί δημαρχίας Δημοσθένη Ομηρίδη Σκυλίτση (1907- 1914), πατέρα του δήμαρχου Πειραιά την περίοδο της δικτατορίας 1967- 1974, Αριστείδη Σκυλίτση, ένας μισθωτής, ονόματι Π. Λάμπρου έκοψε πεύκα και εγκατέστησε εξέδρα για παραστάσεις Θεάτρου Σκιών (Καραγκιόζη) «αξιών και την πληρωμή εισόδου από τους Πειραιείς».
Όμως, φαίνεται ότι τότε «επενέβη η Δημοτική αρχή ήτις εσταμάτησε τας αυαθαιρέτους ταύτας πράξεις αυτού». Ωστόσο, οι ενέργειές του φαίνεται ότι απομάκρυναν τους θαμώνες του Τινάνειου κήυπου, «όστις κατέπεσεν εις μαρασμός και νάρκην».

•    Το κείμενο βασίζεται σε στοιχεία, που δημοσιεύτηκαν για πρώτη φορά, την 1η Ιανουαρίου 1934, στην ιστορική ημερήσια εφημερίδα του Πειραιά, «Χρονογράφος», σε άρθρο του δικηγόρου και δημοτικού συμβούλου της πόλης, Δ.Θ. Σπηλιωτόπουλου.