Του Αθηναίου*
Τις τελευταίες βδομάδες έχουν δημοσιευτεί δύο δημοσκοπήσεις που δίνουν στην Κυβέρνηση της ΝΔ υψηλά ποσοστά αποδοχής και επιβράβευσης. Είναι όμως έτσι;
Είναι ιστορικά επιβεβαιωμένο ότι σε περιόδους κρίσεων η πλειοψηφία της κοινωνίας συσπειρώνεται γύρω από την εκάστοτε "ηγεσία" που διαχειρίζεται την κρίση. Είναι όμως εξίσου γνωστό ότι αυτή η "πλειοψηφία", η "αποδοχή" είναι
επισφαλής και με ημερομηνία λήξης. Η ευρεία κοινωνική συναίνεση δεν είναι δεδομένη και αορίστου χρόνου. Οικοδομείται, σε μεγάλο βαθμό, υπό την επήρεια του φόβου και της ανασφάλειας για την υγεία (κατ' αρχήν)
Είναι, εξίσου βέβαιο, ότι σταδιακά το ερώτημα για την "επόμενη μέρα" θα τίθεται με τον έναν ή τον άλλον τρόπο μέσα στην κοινωνία. Η εκτίναξη της ανεργίας, η κατακόρυφη πτώση του βιοτικού επιπέδου, οι περιορισμοί σε μια σειρά δημοκρατικά δικαιώματα και ελευθερίες, η αίσθηση ότι πολλά απ' αυτά τα μέτρα "ήρθαν για να μείνουν", η επανάληψη της διάψευσης περί ευρωπαϊκής αλληλεγγύης και η ισχυρή αρνητική μνήμη είναι ζητήματα, που η Κυβέρνηση δεν μπορεί μακροπρόθεσμα να απολαμβάνει την πλατιά συναίνεση & ανοχή που διαθέτει σήμερα.
Η υγειονομική κρίση, επανέφερε στη δημόσια συζήτηση την ανάγκη ύπαρξης ενός ισχυρού δημόσιου τομέα ("ΕΣΥ") τόσο σε υποδομές ("εντατικές"), όσο και σε μέσα ("μάσκες", "αναπνευστήρες") αλλά και προσωπικό. Με διαφορετικό τρόπο επαναφέρει το ζήτημα των εργασιακών σχέσεων σε άλλους τομείς (Super Market, couriers). Αυτά συνιστούν μια ισχυρή και συμβολικά έντονη ρωγμή στο νεοφιλελεύθερο μοντέλο. Η αναγκαιότητα του "κοινωνικού κράτους" επανέρχεται ως αίτημα πιο ισχυρή. Εξίσου σημαντική είναι η απονομιμοποίηση στη συνείδηση των κοινωνιών του νεοφιλελεύθερου υποδείγματος της "ανοσίας της αγέλης".
Με δεδομένο τον πρωτόγνωρο χαρακτήρα της κρίσης, η συζήτηση για την "επανεκκίνηση" ήδη έχει ξεκινήσει και μέσα στο κεφάλαιο, η αναδιάρθρωση και αναδιανομή έχει εκκινήσει και ενδεχομένως να οδηγήσει σε κάποιας μορφής αναθεώρησης ή τροποποίησης βασικών παραδοχών/στρατηγικών του, όχι μόνο στο πλαίσιο του περιορισμού του κόστους αλλά και της εξασφάλισης μιας στοιχειώδους κοινωνικής συναίνεσης. Σε διαφορετική περίπτωση ο κίνδυνος η υγειονομική κρίση να τροφοδοτήσει μια σοβαρή / παγκόσμια πολιτική κρίση είναι υπαρκτός.
Η επόμενη μέρα θα φέρει τεράστιες ανακατατάξεις στον ιμπεριαλισμό αναδιατάσσοντας σχέσεις, προτεραιότητες και συσχετισμούς. Κι αυτό είναι μια εξέλιξη που δεν πρέπει να την κατανοήσουμε στα στενά όρια της ''γειτονιάς" μας. Θα έχει παγκόσμια χαρακτηριστικά και θα αποτυπώνεται και από την αναδίπλωση προς τα ισχυρά "έθνη-κράτη".
Μ' αυτές τις παρατηρήσεις, μιλώντας για την ελληνική εκδοχή της σοσιαλδημοκρατίας (ΣΥΡΙΖΑ) τα προβλήματα και τα αδιέξοδα στη διαμόρφωση μιας "γραμμής" είναι ορατά. Αφού παρείχε πλήρη συναίνεση την πρώτη περίοδο, σήμερα χωρίς να αίρει πλήρως τη συναίνεση, αναζητά τρόπους να διαχωριστεί απ' τη ΝΔ. Χωρίς να μπορεί πλέον να εκφωνεί ένα "πρόγραμμα Θεσσαλονίκης", αναζητά (και δύσκολα θα βρει) τρόπο να διατυπώσει ένα νέο "παράλληλο πρόγραμμα". Δεν είναι εύκολο, ούτε αυτονόητα το ίδιο πειστικό προς την κοινωνία.
Στην κρίση που ζούμε είναι εκκωφαντική η απουσία του οργανωμένου συνδικαλιστικού κινήματος. Αν ως ένα βαθμό ερμηνεύεται από την στάση των ΜΜΕ, που συνολικά έχουν στρατευτεί και "αγιογραφούν" την Κυβέρνηση, δεν είναι μόνο "αποκλεισμός". Είναι και η δεδομένη, από χρόνια, αδυναμία των συνδικάτων να οργανώσουν και να εκπροσωπήσουν τους εργαζόμενους στη βάση αιτημάτων και διεκδικήσεων με πειστικό τρόπο. Παρ' όλα αυτά, όλοι κατανοούμε ότι η "επόμενη μέρα" θα είναι δύσκολη για την πλειοψηφία της κοινωνίας και αποτελεί ιστορική πρόκληση για τις δυνάμεις της εργασίας να αναζητήσουν και να συνδυάσουν παλαιούς και νέους τρόπους παρέμβασης, διεκδίκησης.
*Ο Αθηναίος είναι γνωστός πολιτικός αναλυτής, ερευνητής.
Τις τελευταίες βδομάδες έχουν δημοσιευτεί δύο δημοσκοπήσεις που δίνουν στην Κυβέρνηση της ΝΔ υψηλά ποσοστά αποδοχής και επιβράβευσης. Είναι όμως έτσι;
Είναι ιστορικά επιβεβαιωμένο ότι σε περιόδους κρίσεων η πλειοψηφία της κοινωνίας συσπειρώνεται γύρω από την εκάστοτε "ηγεσία" που διαχειρίζεται την κρίση. Είναι όμως εξίσου γνωστό ότι αυτή η "πλειοψηφία", η "αποδοχή" είναι
επισφαλής και με ημερομηνία λήξης. Η ευρεία κοινωνική συναίνεση δεν είναι δεδομένη και αορίστου χρόνου. Οικοδομείται, σε μεγάλο βαθμό, υπό την επήρεια του φόβου και της ανασφάλειας για την υγεία (κατ' αρχήν)
Είναι, εξίσου βέβαιο, ότι σταδιακά το ερώτημα για την "επόμενη μέρα" θα τίθεται με τον έναν ή τον άλλον τρόπο μέσα στην κοινωνία. Η εκτίναξη της ανεργίας, η κατακόρυφη πτώση του βιοτικού επιπέδου, οι περιορισμοί σε μια σειρά δημοκρατικά δικαιώματα και ελευθερίες, η αίσθηση ότι πολλά απ' αυτά τα μέτρα "ήρθαν για να μείνουν", η επανάληψη της διάψευσης περί ευρωπαϊκής αλληλεγγύης και η ισχυρή αρνητική μνήμη είναι ζητήματα, που η Κυβέρνηση δεν μπορεί μακροπρόθεσμα να απολαμβάνει την πλατιά συναίνεση & ανοχή που διαθέτει σήμερα.
Η υγειονομική κρίση, επανέφερε στη δημόσια συζήτηση την ανάγκη ύπαρξης ενός ισχυρού δημόσιου τομέα ("ΕΣΥ") τόσο σε υποδομές ("εντατικές"), όσο και σε μέσα ("μάσκες", "αναπνευστήρες") αλλά και προσωπικό. Με διαφορετικό τρόπο επαναφέρει το ζήτημα των εργασιακών σχέσεων σε άλλους τομείς (Super Market, couriers). Αυτά συνιστούν μια ισχυρή και συμβολικά έντονη ρωγμή στο νεοφιλελεύθερο μοντέλο. Η αναγκαιότητα του "κοινωνικού κράτους" επανέρχεται ως αίτημα πιο ισχυρή. Εξίσου σημαντική είναι η απονομιμοποίηση στη συνείδηση των κοινωνιών του νεοφιλελεύθερου υποδείγματος της "ανοσίας της αγέλης".
Με δεδομένο τον πρωτόγνωρο χαρακτήρα της κρίσης, η συζήτηση για την "επανεκκίνηση" ήδη έχει ξεκινήσει και μέσα στο κεφάλαιο, η αναδιάρθρωση και αναδιανομή έχει εκκινήσει και ενδεχομένως να οδηγήσει σε κάποιας μορφής αναθεώρησης ή τροποποίησης βασικών παραδοχών/στρατηγικών του, όχι μόνο στο πλαίσιο του περιορισμού του κόστους αλλά και της εξασφάλισης μιας στοιχειώδους κοινωνικής συναίνεσης. Σε διαφορετική περίπτωση ο κίνδυνος η υγειονομική κρίση να τροφοδοτήσει μια σοβαρή / παγκόσμια πολιτική κρίση είναι υπαρκτός.
Η επόμενη μέρα θα φέρει τεράστιες ανακατατάξεις στον ιμπεριαλισμό αναδιατάσσοντας σχέσεις, προτεραιότητες και συσχετισμούς. Κι αυτό είναι μια εξέλιξη που δεν πρέπει να την κατανοήσουμε στα στενά όρια της ''γειτονιάς" μας. Θα έχει παγκόσμια χαρακτηριστικά και θα αποτυπώνεται και από την αναδίπλωση προς τα ισχυρά "έθνη-κράτη".
Μ' αυτές τις παρατηρήσεις, μιλώντας για την ελληνική εκδοχή της σοσιαλδημοκρατίας (ΣΥΡΙΖΑ) τα προβλήματα και τα αδιέξοδα στη διαμόρφωση μιας "γραμμής" είναι ορατά. Αφού παρείχε πλήρη συναίνεση την πρώτη περίοδο, σήμερα χωρίς να αίρει πλήρως τη συναίνεση, αναζητά τρόπους να διαχωριστεί απ' τη ΝΔ. Χωρίς να μπορεί πλέον να εκφωνεί ένα "πρόγραμμα Θεσσαλονίκης", αναζητά (και δύσκολα θα βρει) τρόπο να διατυπώσει ένα νέο "παράλληλο πρόγραμμα". Δεν είναι εύκολο, ούτε αυτονόητα το ίδιο πειστικό προς την κοινωνία.
Στην κρίση που ζούμε είναι εκκωφαντική η απουσία του οργανωμένου συνδικαλιστικού κινήματος. Αν ως ένα βαθμό ερμηνεύεται από την στάση των ΜΜΕ, που συνολικά έχουν στρατευτεί και "αγιογραφούν" την Κυβέρνηση, δεν είναι μόνο "αποκλεισμός". Είναι και η δεδομένη, από χρόνια, αδυναμία των συνδικάτων να οργανώσουν και να εκπροσωπήσουν τους εργαζόμενους στη βάση αιτημάτων και διεκδικήσεων με πειστικό τρόπο. Παρ' όλα αυτά, όλοι κατανοούμε ότι η "επόμενη μέρα" θα είναι δύσκολη για την πλειοψηφία της κοινωνίας και αποτελεί ιστορική πρόκληση για τις δυνάμεις της εργασίας να αναζητήσουν και να συνδυάσουν παλαιούς και νέους τρόπους παρέμβασης, διεκδίκησης.
*Ο Αθηναίος είναι γνωστός πολιτικός αναλυτής, ερευνητής.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου